Çocuklarda göğüs ağrıları ile çok sık karşılaşılmasına rağmen, kalp hastalığından kaynaklanan göğüs ağrısı oldukça nadirdir. Ancak yetişkinlerde kalp krizine bağlı ölümlerin fazla olması nedeniyle göğüs ağrısı, çocuklarda ve ailelerinde korku ve endişeye yol açar. Bu nedenle çocuğun ve ailenin bilgilendirilmesi, rahatlatılması gerekmektedir.
Göğüs ağrısı, göğüs kafesinde bulunan tüm organlardan köken alabilir. Erkek ve kız çocuklarında eşit sıklıkta karşılaşılan göğüs ağrısı, en çok 11-14 yaş aralığında görülür.
Göğüs ağrılarının çoğunlukla iyi seyirli olmasına karşın, sıklıkla tekrarladığı için okula gidememeye ve aktivite kısıtlamasına yol açmaktadır. Nadir olmasına karşın göğüs ağrısının nedeni kalp-damar sistemine ait bir hastalıktan da kaynaklanabilir. Bu hastalıkların ciddi olabilmesi nedeniyle erken tanı almaları ve tedavi edilmeleri gerekmektedir.
Çocukluk yaş grubunda en sık karşılaşılan göğüs ağrısı, nedeni bilinmeyen (idiopatik) ağrılardır. Ağrı, keskin ve batıcı özellikte olup, birkaç saniye-birkaç dakika sürer. Genellikle derin nefes almakla artar ve en sık göğsün ortasında veya memenin altında hissedilir.
Kalp kaynaklı değildir ve hayatı tehlikesi yoktur. Tekrarlama özelliği olan bu ağrılarda tedavi gerekmez.
2- Göğüs ağrısının kalp dışı nedenleri
Kas ve iskelet sistemiyle ilişkili göğüs ağrıları:
Çocuklarda göğüs ağrılarının ikinci sık nedeni kas-iskelet sistemi ile ilgilidir. Yoğun egzersiz veya ağırlık kaldırma sonrası göğüs, omuz ve sırt kaslarının gerilmeleri veya spazmı ya da spor sırasında göğse yapılan darbeler, kaza veya çok öksürme nedeniyle kasların zorlanması sonucu bu tip ağrılar olur. Erkek çocuklarda, spor yaralanmalarına bağlı göğüs kafesi zedelenmeleri sık görülür. Ayrıca, göğüs kafesinin ya da sırttaki vertebra (omur) kemiklerinin yapısal bozuklukları da göğüs ağrısına yol açabilir.
Kostokondrit (Kaburga ağrısı):
Ergenlik çağındaki kızlarda daha sık görülen, göğsün sol tarafındaki göğüs kafesinin 2-5. kemik-kıkırdak birleşim yerlerinde hissedilen ağrılardır. Genellikle solunum yolu enfeksiyonu, öksürük ve egzersiz sonrası görülür. Ağır okul çantası taşımak da bu ağrıya yol açabilir.
Prekordial Catch(Masum göğüs ağrısı):
Çocuklarda özellikle ergenlik döneminde, istirahatte olan veya hafif aktivite ile ani başlayan, keskin, batıcı, nefes almakla şiddeti artan, birkaç saniye/dakika süren ve yayılımı olmayan ağrılardır. Stres veya postür (duruş) bozukluğu yol açabilir. Tekrarlayabilen bu ağrılar zamanla azalır ve tedavi gerekmez .
Psikolojik nedenler:
Özellikle 12 yaşından büyük çocuklarda sınav stresi, aile içi sorunlar, hastalık ve ölümler, depresyon, anksiyete ve panik atak göğüs ağrısına yol açmaktadır. Adolesan (ergenlik) dönemdeki kız çocuklarında psikolojik nedenlerden kaynaklı göğüs ağrısı daha sık görülür. Ayrıntılı muayene ve tetkik yapılarak başka neden bulunamadığı durumlarda, psikolojik göğüs ağrısı tanısı konulmalıdır.
Solunum sistemi hastalıkları:
Pnömoni (zatürre) ve astım gibi solunum sistemi hastalıkları, çocuklarda göğüs ağrısına neden olur. Pnömonide ateş, öksürük, sık soluma, nefes darlığı ve sırtta ağrı vardır. Astım atağı sırasında nefes darlığına göğüs ağrısı da eşlik edebilir. Akciğer zarının hastalıklarında nefes darlığı, derin nefes almakla ve sırtüstü yatmakla artan göğüs ağrısı vardır.
Sindirim sistemi ile ilgili hastalıklar:
Gastro-özefageal reflü, göğüs ağrısının nedenlerinden biridir ve tanı için detaylı hasta öyküsü alınması gerekir. Tipik olarak yanma şeklinde olan göğüs ağrısı; yemekten sonra veya yatarken hissedilir. Birkaç dakika veya birkaç saat sürer ve kendiliğinden ya da antiasit ilaçlarla geçer. Özofajit, özofagusta yabancı cisim ve ülser gibi hastalıklar da sternum (göğüs kemiği) arkasında sık tekrarlayan göğüs ağrısına neden olur.
Meme büyümesi:
Özellikle adolesan erkek çocuklarda meme büyümesi; kızlarda memenin fibrokistik hastalığı göğüs ağrısına yol açabilir.
B- Göğüs ağrısının kalbe ait nedenleri
Doğuştan:
Aort ve akciğer atardamar kapaklarındaki darlıklar
Ne Zaman Göğüs Ağrısının Kalp Kaynaklığı Olduğu Düşünülmeli?
Egzersizle veya egzersiz bitiminde ani başlayan sıkıştırıcı, ezici nitelikte şiddetli ve uzun süre (2-15 dakika) devam eden ağrı,
Sternum (göğüs kemiği) altında ve sol göğüste başlayan boyun, omuz, sırt ve sol kola yayılan ağrı,
Ağrıya eşlik eden baş dönmesi, bayılma, çarpıntı, terleme, solukluk, bulantı, kusma olması,
Ailede 50 yaştan erken kardiyak veya gençlerde nedeni bilinmeyen ani ölüm öyküsü,
Fizik muayenede kalpte üfürüm veya ritim bozukluğu duyulması durumunda göğüs ağrısı kalp kaynaklı olabilir.
Çocuklarda Göğüs Ağrısı Tanısı
Detaylı hasta öyküsü:
Tanıda en önemli ipucu, detaylı öykü alınmasıdır.
Detaylı öykü için şu sorular sorulmalıdır:
Göğüs ağrısı ne zaman başladı, süresi ve sıklığı, ağrının niteliği (batıcı, baskı tarzında, künt (fiziksel hasar) vs.) ve ağrının hissedildiği bölge ve yayılımı nedir?
Ağrıyı uyaran veya azaltan durumlar nelerdir? (Egzersiz, istirahat, solunum, pozisyon, yemek yeme gibi.)
Göğüs ağrısına eşlik eden bulgular nelerdir? (Çarpıntı, ateş, nefes darlığı ve bayılma gibi.)
Hastanın daha önce geçirdiği hastalıklar, kullandığı ilaçlar, madde bağımlılığının olup olmadığı sorulmalıdır.
Soy geçmişi ve aile öyküsünde erken koroner arter hastalıkları ve 50 yaştan önce ani kalp ölümleriayrıntılı sorgulanmalıdır.
Egzersizle başlayan göğüs ağrısına dikkat edilmelidir.
Ancak çocuklarda eforla başlayan göğüs ağrısı, nefesini ayarlayamamaya bağlı nefes darlığı, kondisyon azalması ile ortaya çıkan nefessiz kalma durumu ile karıştırılmamalıdır.
Fizik İnceleme:
Fizik inceleme dikkatli yapılmalıdır. Göğüs duvarı anomalileri ve asimetri incelenmelidir. Palpasyon (hekimin dokuyu elleyerek, dokunarak ya da bastırarak yaptığı muayene işlemi) ile ağrılı bölgeler değerlendirilmelidir. Kalp ve akciğer sesleri, kalp hızı, ritmi ve üfürümler dikkatle dinlenmelidir. Ayrıca hastanın psikolojik durumu da değerlendirilmelidir.
EKG: Güvenilir bir tanı yöntemidir. Göğüs ağrısı ile gelen her çocuğa yapılmalıdır.
Akciğer Grafisi: Özellikle akciğer veya kardiyak hastalıklardan şüphe varsa çekilir.
Ekokardiyografi: Kalp hastalığı tanısı için gereklidir.
Kalp hastalığına bağlı göğüs ağrısı şüphesi varsa ileri tetkikler yapılır. (Kardiyak enzimler:CK-MB, Troponin I ve T, egzersiz testi, 24 saatlik ritim holteri, BT anjiyo, miyokart sintigrafisi)
Çocuk Kardiyoloji Uzmanına Ne Zaman Başvurulmalı?
Eforla ortaya çıkan ve uzun süren ( >2-3 dakika) göğüs ağrısı,
Ağrı sırasında ciltte solukluk, terleme, çarpıntı, baş dönmesi olması ve bayılmanın eşlik etmesi,
Anormal EKG veya ritim bozukluğu tanısı olması,
Yapısal kalp hastalığı veya geçirilmiş Kawasaki, kalp kası hastalığı öyküsü olması,
Ailede genç yaşlarda benzer hastalık veya 50 yaşından önce kalp kökenli ölüm olması durumunda kardiyoloji uzmanına başvurulmalıdır.
Çocuklarda Göğüs Ağrısı Tedavisi ve Takibi
Çocuklarda göğüs ağrısının nedenleri çok çeşitli olduğu için tedavi nedene yönelik olmalıdır. Sık karşılaşılan kostokondrit (kaburga ağrısı) veya iskelet-kas sistemi ile ilişkili göğüs ağrılarında istirahat ve ağrı kesiciler önerilmektedir. Nedeni bulunamayan göğüs ağrılarında tedavi gerekmez. Ancak bu ağrıların tekrarlayabileceği ve sıklığının giderek azalacağı aileye anlatılmalıdır.
Akciğer, sindirim sistemi ve psikolojik nedenlerden kaynaklanan ağrılarda çocuk mutlaka uzman hekim tarafından izlenmeli ve tedavi edilmelidir. Kalp-damar hastalığından kaynaklanan ağrılar hasta ve ailesinde ciddi korku ve endişeye yol açmaktadır. Bu hastalar çocuk kardiyoloji uzmanı tarafından tedavi edilmeli ve aileler bilgilendirilmelidir.
Periyodik olarak haber bültenimizi size ulaştıralım.
Nesilden nesile hayat bize GÜVEN diyor.
Güven Hastanesi hizmet standartları ile JCI tarafından akredite edilmiştir. JCI şikayet bildirimlerinizi buraya tıklayarak yapabilirsiniz.
Kişisel verilerin korunması ve işlenmesi politikalarına ilişkin aydınlatma metnimize buradan kişisel veri işleme envanteri ve kişisel verilerin korunması politikamıza ise buradan ulaşabilirsiniz.
