Trahom Hastalığı Nedir? Belirtileri, Bulaşma Yolları ve Tedavi Yöntemleri
GÜVEN SAĞLIK GRUBU
Paylaş:
Trahom Hastalığı Nedir? Belirtileri, Bulaşma Yolları ve Tedavi Yöntemleri
Trahom, dünyada körlüğe yol açabilen bulaşıcı göz hastalıklarının başında gelir. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde halk sağlığı sorunu olmaya devam eden bu hastalık hakkında bilinçlenmek, erken teşhis ve tedavi açısından büyük önem taşır.
Güven Hastanesi Göz Hastalıkları Bölümü'nden Uzm. Dr. Burçin Bulur, trahomun ne olduğunu, belirtilerini, nasıl bulaştığını ve tedavi yöntemlerini anlattı.
Trahom, Chlamydia trachomatis bakterisinin neden olduğu, tekrarlayan konjonktivit (göz iltihabı) ataklarıyla karakterize kronik bir enfeksiyon hastalığıdır. Zamanla göz kapaklarının iç yüzeyinde ve korneada kalıcı değişikliklere yol açarak körlükle sonuçlanabilir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, yaklaşık 1,9 milyon insan trahom nedeniyle görme kaybı yaşamaktadır. Trahom çoğunlukla temiz suya ve hijyen imkanlarına erişimin kısıtlı olduğu bölgelerde yaygındır.
Trahom Hastalığı Nasıl Bulaşır?
Trahom oldukça bulaşıcı bir hastalıktır. Bulaşma yolları şunlardır:
Doğrudan temas: Enfekte kişinin gözyaşı veya burun akıntısına temasla.
Dolaylı temas: Ortak havlu, mendil, giysi gibi eşyaların kullanılmasıyla.
Sinekler: Özellikle göz çevresine konan sinekler bakteriyi bir kişiden diğerine taşıyabilir.
Kalabalık yaşam koşulları: Aynı ortamda çok sayıda kişinin yaşadığı, hijyen koşullarının yetersiz olduğu yerlerde bulaşma riski artar.
Trahom Belirtileri Nelerdir?
Trahom belirtileri enfeksiyonun evresine göre değişir. Hastalık yavaş ilerlediği için erken evrede belirtiler hafif olabilir. Yaygın belirtiler şu şekildedir:
Erken Dönem Belirtileri
Gözde kızarıklık ve sulanma
Işığa hassasiyet (fotofobi)
Göz kapağı iç yüzeyinde şişlik ve pütürlenme
Tekrarlayan konjonktivit atakları
Gözde yabancı cisim hissi
İleri Dönem Belirtileri
Göz kapağında içe doğru kıvrılma (entropion)
Kirpiklerin göze batması (trikiyazis)
Kornea üzerinde matlaşma, skar dokusu oluşması
Görme bulanıklığı ve zamanla körlük
Trahom tedavi edilmezse, tekrarlayan enfeksiyonlar sonucunda göz kapakları deforme olur ve kirpikler korneaya sürtünerek geri dönüşsüz hasara yol açar.
Trahom Nasıl Teşhis Edilir?
Trahom tanısı genellikle klinik muayene ile konur. Göz hekimi, göz kapağının iç yüzeyini inceleyerek tipik değişiklikleri saptayabilir. Ayrıca:
Laboratuvar testleri: Chlamydia trachomatis bakterisinin varlığını göstermek için konjonktiva sürüntü örnekleri alınabilir.
WHO sınıflandırması: Trahomun evresi, Dünya Sağlık Örgütü’nün geliştirdiği sınıflandırma sistemi ile belirlenir.
Trahom Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Trahom tedavisinde amaç hem enfeksiyonu ortadan kaldırmak hem de gelişebilecek komplikasyonları önlemektir. DSÖ’nün önerdiği SAFE stratejisi etkili bir yaklaşımdır:
S – Surgery (Cerrahi)
İleri evrede, kirpiklerin korneaya battığı trikiyazis gelişirse, cerrahi tedavi gerekir. Göz kapağı ameliyatıyla kirpiklerin göze batması önlenir.
A – Antibiotics (Antibiyotik)
Aktif enfeksiyon döneminde antibiyotik tedavisi uygulanır. Azitromisin tek doz tablet veya tetrasiklin göz merhemi 6 hafta süreyle kullanılabilir.
F – Facial cleanliness (Yüz hijyeni)
Trahomun yayılmasını önlemek için yüz hijyenine dikkat edilmelidir. Çocukların yüzü temiz tutulmalı, akıntılar düzenli olarak silinmelidir.
E – Environmental improvement (Çevresel iyileştirme)
Temiz suya erişim, sanitasyonun iyileştirilmesi ve sineklerle mücadele gibi çevresel önlemler, hastalığın yayılımını azaltmada etkilidir.
Trahomdan Korunmak İçin Neler Yapılabilir?
Kişisel hijyene önem vermek, yüz ve elleri sık sık yıkamak.
Ortak havlu, mendil gibi eşyaları kullanmamak.
Çocukların yüzlerini temiz tutmak.
Sineklerle mücadele etmek.
Kalabalık yaşam alanlarında hijyen koşullarını iyileştirmek.
Temiz su kaynaklarına erişimi artırmak.
Trahom, basit hijyen önlemleriyle önlenebilen ancak tedavi edilmediğinde körlüğe yol açabilen ciddi bir göz enfeksiyonudur. Erken dönemde teşhis ve antibiyotik tedavisi ile tamamen iyileşme sağlanabilir. Göz sağlığınızı korumak için belirtiler fark edildiğinde bir göz hastalıkları uzmanına başvurmanız önemlidir.
