Cilt sağlığı, yalnızca estetik açıdan değil, kişinin kendini iyi hissetmesi açısından da büyük önem taşır. En sık karşılaşılan cilt sorunlarından biri olan aknenin temelinde ise “komedon” adı verilen yapılar bulunur. Gözeneklerin yağ, ölü deri hücreleri ve kirle tıkanması sonucu ortaya çıkan bu oluşumlar, kimi zaman zararsız görünse de iltihaplanarak sivilceye dönüşebilir ve daha ciddi cilt problemlerine yol açabilir.
Komedon nedir? Kapalı ve açık komedon arasındaki fark nedir? Belirtileri ile tedavi yöntemleri gibi en merak edilenleri Güven Hastanesi Dermatoloji (Cildiye) Bölümü'nden Doç. Dr. Alev Eken anlattı.
Komedon, cildin gözeneklerinde biriken sebum (yağ), ölü deri hücreleri ve bazen bakterilerin birleşmesiyle meydana gelen küçük lezyonlardır. Akne sürecinin ilk evresini oluştururlar. İltihap içermezler fakat zamanla uygun ortam oluştuğunda sivilceye dönüşebilirler. En sık yüz, burun, alın ve çene bölgesinde görülür. Halk arasında siyah nokta ve beyaz nokta olarak bilinen yapılar aslında komedonların farklı türleridir.
Komedon Neden Oluşur?
Komedonların oluşumunda birçok faktör rol oynar:
Aşırı sebum üretimi: Yağ bezlerinin gereğinden fazla çalışması gözeneklerin tıkanmasına neden olur.
Hormonal değişiklikler: Ergenlik, adet dönemi, gebelik veya hormonal dalgalanmalar ciltte yağlanmayı artırır.
Ölü hücre birikimi: Deri yüzeyinde atılamayan hücreler gözenekleri kapatır.
Yanlış ürün kullanımı: Komedojenik (gözenek tıkayıcı) makyaj veya bakım ürünleri oluşumu tetikler.
Yaşam tarzı faktörleri: Düzensiz beslenme, stres, yetersiz uyku ve cilt temizliğinin ihmal edilmesi de önemli etkenlerdir.
Genetik yatkınlık: Bazı kişiler doğuştan komedon oluşumuna daha eğilimlidir.
Açık Komedon (Siyah Nokta) Nedir?
Açık komedonlarda gözenek ucu açıktır. İçeride biriken sebum ve hücre artıkları hava ile temas eder, oksitlenir ve siyah renk alır. Bu nedenle deri yüzeyinde küçük siyah noktalar şeklinde görünürler. Genellikle burun, alın ve çene bölgesinde daha sık rastlanır.
Kapalı Komedon (Beyaz Nokta) Nedir?
Kapalı komedonlarda gözenek ucu kapalıdır. Sebum ve ölü hücreler deri altında birikir fakat dışarı çıkamaz. Bu nedenle cilt üzerinde beyaz ya da ten renginde küçük kabarcıklar şeklinde fark edilirler. Daha derinde oldukları için sıkıldığında kolay çıkmaz ve iltihaplanma eğilimleri daha yüksektir.
Komedon Nasıl Tedavi Edilir?
Komedon tedavisinde amaç, gözeneklerdeki tıkanıklığı açmak, yeni oluşumları önlemek ve cildin dengesini yeniden sağlamaktır. Tedavi kişiye ve cildin durumuna göre değişiklik gösterebilir.
Topikal ürünler: Retinoidler, salisilik asit, benzoil peroksit veya AHA-BHA içeren ürünler gözenekleri açar ve hücre yenilenmesini destekler.
Profesyonel uygulamalar: Dermatologların yaptığı komedon temizliği, kimyasal peeling veya medikal cilt bakımı özellikle kapalı ve inatçı komedonlarda etkilidir.
Medikal tedaviler: İltihaplı akneye ilerleyen vakalarda antibiyotikler, hormonal tedaviler veya ağır vakalarda izotretinoin kullanılabilir (doktor kontrolünde).
Doğru ürün seçimi: Nemlendirici ve makyaj ürünlerinde “non-komedojenik” ibaresi olan ürünler tercih edilmelidir.
Yaşam tarzı değişiklikleri: Düzenli uyku, dengeli beslenme, bol su tüketimi ve stres yönetimi cildin yenilenme sürecine katkı sağlar.
Komedonları evde sıkmak hem iz kalmasına hem de enfeksiyona neden olabilir. Bu nedenle profesyonel yardım almak en güvenli yöntemdir.
